นางสาวพงษ์ล้วน   อุดหนุน

(นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู)

1. ชื่อชุมชนท่องเที่ยว  แหล่งโบราณคดีบ้านโป่งมะนาว

2. ที่ตั้ง  หมู่ที่ 4 ตำบลห้วยขุนราม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี

                ทิศเหนือ        ติดต่อกับพื้นที่หมู่ที่ 4 ห้วยขุนราม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี
                ทิศใต้            ติดต่อกับพื้นที่หมู่ที่ 4 ตำบลห้วยขุนราม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี
                ทิศตะวันออก  ติดต่อกับพื้นที่หมู่ที่ 6 ตำบลห้วยขุนราม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี
                ทิศตะวันตก    ติดต่อกับพื้นที่หมู่ที่ 4 ตำบลห้วยขุนราม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี

3. สภาพทั่วไปของชุมชน

แหล่งโบราณคดีบ้านโป่งมะนาวเป็นหมู่บ้านขนาดไม่ใหญ่นัก เกิดขึ้นในราวปีพ.ศ.2500 โดยมีประชากรจากบางอำเภอ

     ของจังหวัดสระบุรีและลพบุรี ราว 3-4 ครอบครัว อพยพเข้ามาจับจองพื้นที่แถบโป่งมะนาว ซึ่งยังเป็นป่าทึบและมีสัตว์ป่านานาชนิดชุกชุม จากนั้นก็ได้ถากถางพื้นที่ป่าเพื่อสร้างบ้านเรือนและทำพื้นที่เพาะปลูก ต่อมาจึงมีผู้คนอพยพเข้ามาเพิ่มเติมทำให้หมู่บ้านมีขนาดใหญ่ขึ้นและมีการเปลี่ยนแปลงต่อมาเรื่อยๆ จนกลายเป็นบ้านโป่งมะนาว ซึ่งอยู่ในเขตการปกครองของหมู่ที่ 7  ตำบลห้วยขุนราม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี บ้านโป่งมะนาวมาจากในสมัยก่อนมีนายพรานชื่อ สุนโย เป็นพรานป่าเที่ยวล่าเนื้ออยู่แถวโป่งมะนาว ได้เห็นต้นมะนาวป่าอยู่ที่โป่งมะนาวนี้เป็นจำนวนมาก จึงตั้งเป็นชื่อหมู่บ้าน ต่อมาในปีพ.ศ.2543 ได้มีการขุดค้นพบโครงกระดูกมนุษย์โบราณมากที่สุดในพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทยถึง 13 โครงกระดูกภายในหลุมเดียวกัน เป็นแหล่งโบราณคดีมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่อายุประมาณ 2,500-3,000 ปี ประมาณยุค "บ้านเชียงตอนปลาย"ได้มีการพัฒนาให้เป็นแหล่งโบราณคดีที่ดำเนินการโดยชุมชนเอง โดยมีองค์กรภาครัฐให้การสนับสนุน ต่อมาสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเปิดพิพิธภัณฑ์สถานชุมชนอย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 24 ธันวาคม 2547 อาชีพหลักของชาวบ้านโป่งมะนาวคือ การทำไร่อ้อย การเลี้ยงโคนม การปลูกผักสวนครัว หัตถกรรมผลิตภัณฑ์จากเชือกมัดฟางถักทอ

4. แหล่งท่องเที่ยวภายในชุมชน

5. กิจกรรมและการบริการด้านการท่องเที่ยวของชุมชน

{ทรัพยากรการท่องเที่ยวภายในชุมชน ประกอบด้วยแหล่งโบราณคดี แหล่งเรียนรู้ตามอัธยาศัย พิพิธภัณฑ์ศิลปวัฒนธรรมการเกษตร (การเลี้ยงโคนม)

กิจกรรมการท่องเที่ยวภายในชุมชน

        ศึกษาแหล่งโบราณคดีบ้านโป่งมะนาว
˜        เยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านโป่งมะนาว
˜        เยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านโป่งมะนาว
˜        ชมการสาธิตการรีดนมวัว และศึกษาวิธีการเลี้ยงโคนม

ปฏิทินและโปรแกรมการท่องเที่ยว

        ท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ได้ตลอดปี

การบริการด้านการท่องเที่ยวของชุมชน

          บริการนำเที่ยวโดยยุวมัคคุเทศก์ประจำแหล่งโบราณคดีบ้านโป่งมะนาว (เฉพาะวันหยุดราชการ และวันที่มีการนัด                หมายไว้ล่วงหน้า)

เอกลักษณ์ของชุมชน   

            แหล่งโบราณคดึบ้านโป่งมะนาว มีประวัติความเป็นมาทางในยุคสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจ
            มีอาคารพิพิธภัณฑ์สถานชุมชนที่สวยงามสามารถเป็นแหล่งเรียนรู้ตามอัธยาศัยและแหล่งเรียนรู้ได้ตลอดชีวิต

6. ระบบสาธารณูปโภค /สิ่งอำนวยความสะดวกภายในชุมชนได้แก่

-  ป้ายบอกทาง
-  ระบบไฟฟ้า ประปา
-  ลานจอดรถ 

- ห้องน้ำสาธารณะ
- ร้านขายของที่ระลึก

7. การจัดการท่องเที่ยวของชุมชน

รูปแบบการบริหารจัดการ

          การจัดการท่องเที่ยวของแหล่งโบราณคดีบ้านโป่งมะนาว ดำเนินการโดยชมรมอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีและ ทรัพยากรธรรมชาติตำบลห้วยขุนรามโดยมีองค์การบริหารส่วนตำบลห้วยขุนรามให้การสนับสนุนชาวบ้านในชุมชน มีส่วนร่วมโดยการส่งลูกหลานมาเป็นยุวมัคคุเทศก์ประจำแหล่งโบราณคดีบ้านโป่งมะนาว และชุมชนช่วยกันผลิตของมาจำหน่ายให้แก่นักท่องเที่ยว

การจัดการทรัพยากรการท่องเที่ยวและการใช้ประโยชน์

แหล่งโบราณคดีบ้านโป่งมะนาว มีการใช้ทรัพยากรของแหล่งโบราณคดีอย่างคุ้มค่า เช่น หลุมขุดค้นและอาคาร
พิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านโป่งมะนาว เนื่องจากแหล่งโบราณคดีบ้านโป่งมะนาว เป็นศูนย์การเรียนรู้ตามอัธยาศัยและการเรียนรู้ตลอดชีวิต จึงไม่มีการจัดเก็บหารายได้เข้าชมรม นอกจากนักท่องเที่ยวจะมอบเงินบริจาคสมทบเป็นกองทุนอาหารกลางวันให้กับยุวมัคคุเทศก์

ลักษณะนักท่องเที่ยว

    นักท่องเที่ยวมีทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ ส่วนใหญ่จะมาจากสถานศึกษาต่างๆ ทุกระดับทั่วประเทศ

8. การดำเนินงานด้านเครือข่ายการท่องเที่ยวของชุมชน

        8.1 เครือข่ายท่องเที่ยวภายในชุมชน

        8.2 การเชื่อมโยงเครือข่ายท่องเที่ยวระหว่างชุมชน

                     - มีการเชื่อมโยงเครือข่ายท่องเที่ยวทั้งภายในจังหวัดและต่างจังหวัด
                     -  แหล่งโบราณคดีบ้านโป่งตะขบ จังหวัดสระบุรี
                     - เมืองโบราณซับจำปา
                     - ป่าจำปีสิรินธร

9. รางวัลที่ได้รับเกี่ยวกับการจัดการท่องเที่ยวของชุมชน

                     -  รางวัลชนะเลิศการอนุรักษ์โบราณวัตถุสิ่งแวดล้อมและแหล่งท่องเที่ยว จังหวัดลพบุรี ปี พ.ศ.2547
                    - รางวัลองค์กรดีเด่นด้านการอนุรักษ์โบราณวัตถุสถานและสิ่งแวดล้อม ปี พ.ศ.2547
                    - รางวัลชนะเลิศยอดเยี่ยมระดับประเทศ (รางวัลกินรีทอง) ประเภทโครงการส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยว ปีพ.ศ.2549
                    - รางวัลชุมชนดีเด่นด้านการท่องเที่ยวดีเด่นระดับประเทศ พ.ศ.2551
                    -รางวัลอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวดีเด่น สาขาวัฒนธรรม (ภาคกลาง) พ.ศ.2552

10. แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวของชุมชน

         ใช้หลักการบริหารจัดการโดยชุมชนมีส่วนร่วม โดยชมรมอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีและทรัพยากรธรรมชาติตำบลห้วยขุนราม เป็นผู้นำ และมีองค์การบริหารส่วนตำบลห้วยขุนรามให้การสนับสนุน

11. การเดินทางและการติดต่อ

                    ผู้ประสานงาน: คุณสมส่วน บูรณพงษ์ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลห้วยขุนราม
                          เลขที่ 18 หมู่ที่ 4 ตำบลห้วยขุนราม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัด ลพบุรี 18220
                          โทร. 036-704-030, 081-294-7790
                          e-mail : Huaikhunram@Gmail.com
                          ช่วงเวลาให้บริการ เปิดให้บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.00-16.30 น.

ศูนย์บริการข้อมูลท่องเที่ยวชุมชน:  ตั้งอยู่ที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลห้วยขุนราม ด้วยงบประมาณ CEO มีการให้บริการข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยว

เว็บไซต์: www.huaikhunram.com

การเดินทาง: จากตัวเมืองลพบุรี ใช้เส้นทางสายลพบุรี-โคกตูม-พัฒนานิคม-อำเภอ วังม่วง (สระบุรี) เข้าทางเดียวกับ
                       น้ำตกสวนมะเดื่อ ไม่มีรถประจำ ทางผ่าน

แผนที่เดินทาง